Bağımlılık , kişiyi fizyolojik , psikolojik ve sosyolojik olarak olumsuz etkileyen , genetik ,
psikososyal ve çevresel faktörlerin rol oynadığı , bir veya birden çok maddeye karşı sürekliliği olacak
şekilde kullanımının kişide oluşturduğu rahatsızlıktır.
Bağımlılık kendisini fiziksel ve psikolojik bağımlılık olarak gösterebilir. Fiziksel bağımlılık ,
maddeye karşı duyulan istek ve yoğun arzuyla kendini gösterir. Yoksunluk çekmek ve bu durumun
bireyin işlevselliğinin bozulmasıyla devamı gözlemlenebilir. Psikolojik bağımlılık ise bireylere karşı
ve maddeye bağlı olabilir. Bu durumda birey , duyguyu ve düşünceleri tekrar yakalamak ve hissetmek
adına tekrar , tekrar aynı duruma kendini maruz bırakabilir.
Teknoloji ve sosyal medya bağımlılığı , bir alt grup olarak , son yıllarda artan bir şekilde , günümüz
bağımlılıkları arasınd yerini almıştır. Sosyal medya siteleri ve etkileşim içeren diğer siteler , insanların
internet üzerinde oluşturdukları sanal toplumsal yaşam alanlarıdır. Sosyal medya bağımlılığı , internet
çağının içinde bulunmamıza ve teknolojik aygıt kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte ortaya
çıkmaktadır. Sosyal medyayı aşırıya kaçan ve abartılı kullanımı bireylerin hayat akışlarını ve
işlevselliklerini bozmasıyla beraber , psikolojik bir rahatsızlık olarak tanımlanabilmektedir.
Hali hazırda çalışmaları devam eden tanı kriterleri ve farklı görüşler içeren durumlar mevcut olsa da ,
genel olarak sosyal medya platformlarında aşırı vakit geçirmek ve harcamak , bu platformları
kullanma zorunluluğu hissetmek ve etkileşim içerinde olamamaktan dolayı oluşan kaygı durumları ,
bağımlılığı oluşturan kriterler olarak gösterilmektedir. Sosyal medya bağımlılığının bazı belirtileri
arasında ;
- Sosyal medyayı gerçek dünyadan bir kaçış olarak görme
- Planlanan süreden daha uzun süre kalma
- Sosyal medyada çok zaman geçirilmesinden dolayı işerin aksaması
- Çevresinde birileri varken bile , sosyal medyada olmayı tercih etme
Davranışları ve düşünce örüntüleri görülebilir.
Sosyal medya bağımlılığının nedenleri arasında kullanım ve erişim kolaylığı , yeni bir kimlik
oluşturma ve kabul görme isteği , sosyalleşme ve etkileşim halinde olma durumunun kişiye haz
vermesi yer almaktadır.
Yapılan çalışmalarda , sosyal medya bağımlılığının bireylerde çeşitli psikolojik rahatsızlıklar ortaya
çıkardığı bulgularına rastlanmıştır. Bunlar arasında kaygı bozukluğu , depresyon , yalnızlık , obsesyon
, narsisizm , özsaygı düşüklüğü , sosyal izolasyon gibi psikolojik rahatsızlıklar sayılabilir.
Sosyal medya bağımlılığının tedavisi ve önlemleri için öncelikle bireyin bağımlılık düzeyi
belirlenmelidir. Daha sonrasında psikolojik temelli sorunu çözebilmek için koruyucu ve önleyici
psikoterapi seanslarıyla destek almak ve sürdürmek önem taşımaktadır.
